

- Artworks
De Diogenes Bunker is tijdens de Tweede Wereldoorlog gebouwd door de Duitse bezetter om het gevaar van vijandelijke vliegbewegingen in kaart te brengen. Voortbouwend op deze context onderzoeken de kunstenaars in deze tentoonstelling hoe wij vandaag omgaan met risico’s; van ecologische crises tot politieke spanningen en oorlogsgevaar, en verbeelden zij mogelijke ‘exits’ uit onze complexe samenleving. Hun werken onthullen de verwevenheid van mens, natuur en technologie, en nodigen je uit om met andere ogen te kijken en te ervaren.
Vica Pacheco (Mexico, 1993)
Het werk vindt zijn oorsprong in de fluitende waterdragers, hydraulische instrumenten die in de precolumbiaanse tijd wijdverspreid waren in Meso-Amerika. Hoewel archeologen nog altijd niet precies weten waarvoor deze objecten dienden, grijpt Pacheco in Mitote terug op een verhaal waarin de sculpturen werden ingezet om water uit de rivier te halen. Opgehangen in bomen begonnen de met water gevulde vormen te fluiten zodra de wind erdoorheen blies, terwijl mensen eronder beschutting zochten en uitrustten. De installatie, opgevat als een bionische mangrove, verweeft voorouderlijk vakmanschap met hedendaagse technologie. Met zijn ritmische ademhaling roept Mitote een speculatief koor op, waarin denkbeeldige wezens de grens tussen natuur en machine doen vervagen.
Kévin Bray (Frankrijk, 1989)
Morpher is een kunstwerk dat elk jaar twee minuten langer wordt. Het volgt een figuur genaamd ‘iedereen’, een wezen dat zoekt naar en onderhandelt over identiteit in veranderende informatielandschappen. Het werk maakt gebruik van visuele effecten om boeiende ficties op te bouwen en onthult vervolgens opzettelijk hoe die ficties tot stand komen. Morpher werkt met een techniek die bekendstaat als het vervreemdingseffect van Bertolt Brecht: het presenteert het vertrouwde op een onverwachte manier. Zo wisselt het werk steeds tussen meeslepend en onthullend. Doordat het zijn eigen maakproces toont, houdt Morpher de kijker scherp en betrokken. Het nodigt uit om na te denken over wat je ziet, hoe dat ontstaat, en waar de grens ligt tussen persoonlijke ervaring en de claim op objectieve waarheid.
Silvia Gatti (Italië, 1983)
Video en meerkanaals geluidsinstallatie, 9 min en 5 sec Chiaro di Luna is een video- en geluidsinstallatie die onderzoekt hoe kwetsbaar onze pogingen tot verbinding zijn, zowel met de wereld om ons heen als met ons innerlijke leven. De natuur lijkt een enorme machine, die voortdurend de sporen van menselijke activiteiten ontcijfert. Piepjes en mechanische echo’s vermengen zich met vogelgezang, stemmen en gefluister, en creëren zo een intieme maar fragmentarische ervaring voor de bezoeker. Alle geluiden en beelden zijn met elkaar verbonden en vormen een netwerk waarin niets op zichzelf staat. Het natuurlijke en het menselijke verweven zich constant, alsof het leven zelf een code is die steeds opnieuw wordt geschreven, herinnerd en verbonden. Geïnspireerd door de Enigma-machine die ooit in een van deze ruimtes stond, luistert Chiaro di Luna onophoudelijk naar signalen, vertaalt en verdraait ze, en laat zo een tijdcapsule van geluid en herinnering achter.
Jeroen Jongeleen (Nederland, 1967)
In Jeroen Jongeleen’s praktijk fungeert hardlopen als kunstvorm. Met zijn lichaam en inspanning raast hij door de gangen en zalen, op zoek naar een directe, fysieke dialoog met het gebouw. Met Diogenes’ Bunker, schetst Jongeleen een portret van het gebouw: een tijdelijk lege huls, op het punt om opnieuw in militair gebruik te worden genomen. Zijn guerilla running interventie ontvouwt zich als een tijdelijke ontmoeting met de historisch beladen, brute betonnen architectuur — een onderzoek naar hoe beweging en aanwezigheid een ruimte kunnen activeren en bevragen. ‘Antonius, Patron of Lost Meaning’ is een film opgenomen in een ziekenhuis dat onlangs is omgevormd tot een militair oefenterrein voor stedelijke oorlogsvoering. Jongeleen sloop naar binnen na sluitingstijd en verving onderweg de verschillende 'bewoners' van het gebouw door zelfgemaakte target-practice portretten.
Irakli Sabekia (Georgië, 1985)
Het ‘Archive of Spatial Knowledge’ is gewijd aan ruimtelijke rechtvaardigheid. Het project brengt de herinneringen van verdreven gemeenschappen terug naar de plekken waar ze vandaan komen, door hun verhalen vast te leggen in een digitale kaart. Via een website en mobiele app kunnen mensen hun getuigenissen toevoegen. Bezoekers kunnen de kaart verkennen en zo geschiedenissen ontdekken die in het landschap zelf zijn uitgewist – en de verhalen lezen die daar ontbreken. De eerste editie bevat negen verhalen van bewoners uit door Rusland bezette gebieden in Georgië, waar Russische troepen gemeenschappen hebben verwoest en hun sporen doelbewust hebben uitgewist.
Miloš Trakilović (Bosnië/Nederland, 1989)
Na de val van de Berlijnse Muur in 1989 leek de Koude Oorlog voorbij, maar in Joegoslavië laaiden juist de politieke en etnische spanningen op. Deze zouden uiteindelijk uitmonden in de Bosnische Oorlog (1992–1995), gekenmerkt door massale verdrijvingen en de genocide op duizenden Bosnische moslims. Met een AI-model, getraind op audio uit oorlogsgebieden, liet Trakilović 564 Joegoslavische nummers uit de drie jaar vóór de oorlog analyseren. Daaruit ontstond een sonisch archief, samengebracht in een algoritmisch gegenereerd ‘liefdeslied’: een hallucinerende geluidscompositie die de vraag oproept of de naderende crisis destijds al hoorbaar was.
Tijdens Emerging Exits doen 15 interdisciplinaire kunstenaars doen onderzoek naar de veranderende relatie tussen mens, technologie en ecologie.
Emerging Exits opent van 3 okt t/m 2 nov 2025, elke vr, za & zo van 10:00-20:00.
Er zijn maar een beperkt aantal tickets dus boek nu je tijdslot.
TICKETS